بررسی مقایسه ای نظرات خیام و شوپنهاور درباب معنای زندگی

thesis
abstract

چکیده معنای زندگی موضوعی مبهم و در عین حال اساسی در فلسفه است. بسیاری از اندیشمندان اشتیاق برای فهم فایده، غایت، ارزش و به طور کلی معنای آن را اشتیاقی عمیق و بنیادین در انسان دانسته اند. اگر فرآیند زندگی را فراتر از مظاهر صرف حیاتی و زیست روزمره در نظر بگیریم، پرسش های فلسفی اساسی و متعددی درباره ی این موضوع بروز می کند. اندیشمندان متعدد هر یک بر اساس اصول ویژه ی فکری خود به بررسی این موضوع پرداخته و با مبانی متعدد دینی و ماوراءالطبیعی، فلسفی و مادی پاسخ های متفاوتی به آن داده اند. نوشتار حاضر به بررسی تفکرات خیام (با تکیه بر رباعیات) و شوپنهاور پرداخته و در آن وجوه مختلف اندیشه ی این دو و نظرات آنان درباره ی موضوع اختصاصی معنای زندگی واکاوی شده و با دیدی نقادانه مورد مقایسه قرار گرفته است. خیام که با توجه به دسته ای از تفاسیر صورت گرفته از رباعیاتش یکی از نمایندگان اندیشه ی بی معنایی در عالم تفکر اسلامی است، با به چالش کشیدن اصول و مبانی دینی، به پرسش از معنای زندگی می پردازد. برای او این پرسش اساسا در نسبت با مرگ و حتمیت آن و تردید در وجود زندگی بعد از مرگ بروز کرده و البته این نسبتی عکس است. مفهوم مهم و اساسی دم غیمت شماری در رباعیات خیام بیانگر شیوه ی فعال و خلاقانه او در مواجهه با بی معنایی است. مسئله ی معنای زندگی برای شوپنهاور ریشه در نوع تبیین او از واقعیت بنیادین جهان پدیداری و و شرآمیز بودن آن است. انسان به عنوان پدیدار اراده ی فی نفسه و البته کامل ترین پدیدار آن با تبعیت از فریب اراده و خواست زندگی در دایره ی گریز ناپذیر رنج خواستن و ملال قرار می گیرد. شوپنهاور معنای زندگی را در نسبتی عکس با رنج می داند که ذاتی زندگی و مایه ی پوچی آن است و گریز از آن در انکار ارده ی زندگی است که با زهد و ریاضت کشی و به عبارتی گریز از مظاهر زندگی امکانپذیر است. تفکر خیام و فلسفه ی شوپنهاور در غیاب یک نظریه ی خدامحور قادر به ارائه ی نظریه ی معنابخشی برای زندگی نبوده اما برای مواجهه با آن هر یک راه حلی متفاوت را که یکی لذت گرایی و دیگری لذت گریزی و زهد است، بیان می کند. واژگان کلیدی: خیام، شوپنهاور، معنای زندگی، مرگ، اراده و شر.

similar resources

در جستجوی کدام معنا؟ (نقد و بررسی دیدگاه کامو درباب معنای زندگی)

آیا زندگی ارزش زیستن دارد؟ کامو از جمله اندیشمندان معاصری است که فلسفه را ازنو به محضر این پرسش سقراطی فرامی‌خواند. بنابر نظرگاه او، بحران امروز بشر ناشی از بحران معنی در ساحت زندگی است، از‌این‌روی او کوشیده است از رهگذر آگاهی انسان از بی‌بنیادی خویش و نفی هر نوع رهیافت غایت‌انگارانه به زندگی (ازطریق نظام‌های مابعدالطبیعی و مکاتب دینی) راه را برای فهم نیست‌انگاری و پوچی حیات بشر فراهم آ...

full text

زندگی به مثابه معنا (بررسی معنای زندگی در آیین ذن و مقایسه آن با ادیان خداباور)

در میان دیدگاه های فراطبیعت گرا و طبیعت گرا، که معنای زندگی را یا در امری فراتر و متعال از زندگی می یابند یا در درون زندگی، دیدگاه ذن دیدگاهی منحصر به فرد است. چه مطابق دیدگاه ذن زندگی خود به مثابه ی معنای زندگی است. هنگامی که انسان بتواند بی تکلف و آزادانه و طبیعی زندگی کند به غایت و معنای زندگی نائل می گردد. در این سطح است که از هر دوبینی و آشفتگی ذهنی رها گشته و به نجات دست یافته است. انسان ...

full text

قرآن و معنای زندگی

مقاله «قرآن و معناى زندگى» معنا و هدف زندگى را در رابطه با فعالیت هاى جزئى و کلى زندگى توضیح مى دهد و با تأکید بر اهمیت معناى زندگى، نگاه کوتاه به خلاء معنایى در غرب مى اندازد و گذشته معنادارى و عوامل کنارگذارى معنا و آثار بى معنایى را در این دیار توضیح مى دهد. و در ادامه چهار دیدگاه و پیشنهاد براى حل مشکل بى معنایى روایت مى کند و سپس به توضیح دیدگاه قرآن پرداخته جایگاه فعلى آن را در زندگى مسلم...

full text

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

خیام و شاعران روس (نقد و بررسی جایگاه خیام و خیام پژوهشی در روسیه)

خیام، شاعری از «کرانه­های زعفرانی» و با شهرت جهانی، به­دلیل رباعیات دلفریب، اندیشمندانه و فلسفی­اش در کنار سایر شاعران «سرزمین کهن» ایران، در صدر محفل شعر و ادب روسیه تکیه زده است. هدف ما در مقاله، معرفی و نقد ترجمه­های رباعیات خیام به زبان روسی و نشان­دادن تأثیرگذاری اشعار و اندیشه­های او بر مترجمان و شاعران روسی است. مترجمان، ایران­شناسان، دیپلمات­ها و شاعران روسی نقش چشمگیری در شناساندن خیام...

full text

تسلی‌بخشی اندیشه؛ تطبیق اندیشه‌های معری و شوپنهاور در باب زندگی

زندگی انسان چه تفاوتی با زندگی حیوانی دارد؟ آیا او به واقع اختیار و آزادی دارد؟ اگر دارد آیا اختیار، زندگی‌اش را آسان‌تر کرده است؟ غریزه تا چه اندازه بر عقل آدمی غالب است؟ شوپنهاور و معری دو اندیشمند ادیب و فیلسوف هستند که در واکاوی فلسفه‌شان می‌توان به پاسخ این سؤالات رسید. در مقاله پیش رو تلاش شده است برخی از اندیشه‌های مشترک میان ابوالعلاء معری<...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023